Borgringen
Borgringen zijn ringen die voorkomen dat verbindingen (zoals moeren op bouten) losraken door trillingen of belasting. U kunt het vergelijken met het effect dat moeren op bouten hebben. Een borgring, ook wel veerring, borg ring of zelfs zekering genoemd, grijpt in op de verbinding om deze vast te zetten. Het veer- of tand-effect van de ring behoudt de voorspanning in de bout-moerverbinding consequenter en dat gaat spontaan losdraaien tegen.
Soorten borgringen en veerringen
Er bestaan verschillende soorten borgringen, ieder met hun eigen ontwerp en toepassing. Enkele veelvoorkomende types zijn:
- Veerring met spleet (splitring): Dit is de klassieke borgring (DIN 127) in de vorm van een spiraalveer met een opening. Bij het aandraaien veert de ring iets in: bij een poging tot losdraaien klemt de ring zich tussen moer en ondergrond, waardoor extra wrijving ontstaat. Deze veerringen worden veel gebruikt bij bout/moer-verbindingen, maar hebben beperkte effectiviteit bij zeer hoge boutsterktes. Voor bijvoorbeeld een M6 moer kunt u beter een veerring in maat M6 gebruiken zodat de ring precies op de bout past.
- Tandveerring (kartelring): Een tandveerring is een borgring met gekartelde of getande randen, zoals bij DIN 6798. De tanden grijpen in het oppervlak van de moer of boutkop en het aangrenzende materiaal. Hierdoor wordt losdraaien van de verbinding tegengegaan. Bij demontage moeten de tandjes vaak worden afgebroken, waardoor tandveerringen doorgaans slechts één keer bruikbaar zijn. Een voordeel is dat dit type ring, dankzij de kartels, ook elektrisch geleidend contact kan maken, bijvoorbeeld voor aarding onder een bout.
- Wigborgring: Dit zijn ringen die in paren werken met een uniek wigvormig profiel, bekend van merken als Nord-Lock. Een wigborgring bestaat uit twee ringen met schuine nokken die bij vibratie tegen elkaar opklimmen, wat het losdraaien extreem bemoeilijkt. In feite borgt dit principe de verbinding door voorspanning in plaats van pure wrijving. Wigborgringen worden vaak toegepast bij zwaar trillende toepassingen of hoge eisen aan borging, omdat ze zelfs bij lagere aanhaalkoppel een zeer hoge weerstand bieden tegen losdraaien.
- Nokborgplaat: Dit mogen we feitelijk geen ring noemen, maar een platte borgplaat met opstaande nokken of lipjes. De nokborgplaten worden tegelijk met de moer gemonteerd, waarna een lip omgebogen kan worden tegen een vlak van de moer of boutkop. Zo vormt de plaat een mechanische vergrendeling die verder losdraaien verhindert. Nokborgplaten worden veel gebruikt bij borging van assen, lagers en in de machinebouw als alternatieve borgmethode naast ringen.
Naast bovenstaande borgmiddelen bestaan er ook nog speciale veerringen in de vorm van schotelvormige ringen. Deze schotelveren of borgschotelveerringen (bijv. DIN 6796) zijn conisch gevormde ringen die als veer fungeren en hoge voorspankracht leveren. Ze worden ingezet om trillingen te compenseren of om bij hoge sterkteklassen (≥10.9) toch borging te bieden waar normale veerringen tekortschieten. Deze schotelveren vallen bij Fabory onder de categorie veerringen (disc springs) en zijn geschikt voor zeer kritische verbindingen.
Toepassing en gebruik van borgringen
Borgringen worden toegepast voor het betrouwbaar borgen van boutverbindingen in situaties waar trillingen, schokken of krimp kunnen leiden tot losdraaien. Denk aan machinebouw, automotive, constructiewerk en elektrotechniek. Overal waar een boutverbinding tegen lostrillen geborgd moet worden, raden we de toepassing van een veerring of borgring aan. De toepassing van een veerring is met name effectief bij bouten in de lagere sterkteklassen (tot ca. 5.8), bij zeer harde bouten (8.8 en hoger) neemt de borgende werking af. In zulke gevallen kiest men liever voor speciale borgmiddelen zoals wedge-lock ringen, hoge kwaliteit schotelveren of geheel andere oplossingen (bijv. zelfborgende moeren of borglijm) voor optimale zekerheid.
Plaatsing en maatvoering van borgringen
In de praktijk plaatst men een borgring meestal onder de moer (of onder de kop van de bout). Vaak wordt een vlakke sluitring onder de borgring gelegd, vooral bij zachte ondergrond, om het oppervlak te beschermen en de kracht te verdelen. De vlakke ring voorkomt inschuren van het materiaal, terwijl de borgring erbóven zijn borgfunctie uitoefent. Belangrijk is dat u altijd de juiste maat borgring kiest die past bij de boutdiameter. Een borgring moet namelijk precies om de bout schachten zodat hij goed werkt. Zo gebruikt men voor een moer M6 doorgaans een borgring 6 mm (M6) en voor grotere bouten overeenkomstig grotere ringen. Fabory’s assortiment borgringen loopt uiteen van zeer klein (M2) tot zeer groot (zelfs ringen voor bouten van M68 en hoger), zodat u voor elke maatvoering een passende borgoplossing heeft.
Verschil met andere ringen en combinatietoepassing
Houd er rekening mee dat borgringen bedoeld zijn voor borging, niet voor afdichting. Ze verschillen van bijvoorbeeld rubber ringen. Heeft u een ring nodig voor het afdichten van vloeistof of gas, kies dan voor O-ringen of andere speciale afdichtringen in plaats van metalen borgringen. Voor het verdelen van de druk onder een boutverbinding (ter bescherming van het materiaal) gebruikt u bij voorkeur een gewone platte sluitring. In veel gevallen worden daarom zowel een platte ring als een borgring samen toegepast voor optimaal resultaat.
Materialen en eigenschappen
Borgringen zijn verkrijgbaar in diverse materialen en afwerkingen, afgestemd op de toepassing. Standaard veerringen en tandveerringen worden meestal gemaakt van gehard verenstaal (hoogwaardig koolstofstaal) voor de benodigde veerkracht. Vaak hebben deze ringen een oppervlaktebehandeling zoals elektrolytisch verzinken of thermisch verzinken ter voorkoming van roestvorming. Voor corrosieve omgevingen zijn RVS borgringen een goede keuze. Bijvoorbeeld A2 of A4 roestvast staal, zodat de borging niet aangetast wordt door vocht of chemische invloeden. Houd er wel rekening mee dat RVS doorgaans iets minder hard is dan gehard staal, dus bij extreem hoge belasting kan een stalen borgring effectiever zijn.
Borgringen voor elk type omgeving
Daarnaast zijn er speciaal gecoate borgringen die extra bescherming bieden tegen corrosie en slijtage. Let bij de materiaalkeuze ook op de hardheid van de ring: een borgring moet minstens zo hard zijn als de onderlegger en bout, om vervorming of insluiting te voorkomen bij het aantrekken. Fabrikanten geven vaak de hardheidsklasse aan zodat u de juiste ring bij de juiste boutsterkte kunt kiezen. Kortom, of u nu een verzinkt stalen veerring zoekt voor algemene toepassingen, of een hoogwaardige RVS borgring voor buitengebruik, er is altijd een geschikte optie beschikbaar in het Fabory-assortiment.
Hulp bij productselectie en advies
Twijfelt u tussen verschillende soorten sluitringen en borgmiddelen? Bekijk het assortiment per type, materiaal of maat op de productpagina’s. Zo kunt u bijvoorbeeld eenvoudig navigeren naar vlakke sluitringen, nokborgplaten of andere gespecialiseerde ringen op Fabory.com. Heeft u specifieke eisen of vragen over de toepassing, neem dan gerust contact op met één van onze specialisten voor advies.
Veelgestelde vragen
Wat is het verschil tussen een borgring en een veerring?
Een veerring is een type borgring met een spiraalvorm (vaak met een spleet) die voorspanning geeft in de verbinding. Borgring is de overkoepelende term voor alle ringen die losdraaien voorkomen. Daar vallen ook tandveerringen, kartelringen en wigborgringen onder.
Welke borgringen zijn geschikt voor toepassingen met hoge belasting of veel trillingen?
Voor toepassingen met zware belasting of sterke trillingen kiest u bij voorkeur voor schotelvormige veerringen, ook wel schotelveren genoemd. Deze zorgen voor een hoge voorspankracht en worden veel toegepast in flensverbindingen, zware machines en dynamische constructies.
Bestaan er borgringen in rvs?
Ja, er zijn rvs borgringen beschikbaar in A2 en A4 kwaliteit. Deze zijn geschikt voor corrosieve omgevingen of toepassingen in de buitenlucht. Ze zijn minder hard dan stalen borgringen, maar bieden wel een goede chemische bestendigheid.
Welke maat borgring past bij een m6 moer?
Bij een moer M6 gebruikt u een borgring in maat M6. Deze sluit goed aan op de schacht van de bout en zorgt ervoor dat de borgfunctie goed tot zijn recht komt. Let op: kies ook het juiste type borgring afhankelijk van de toepassing (bijvoorbeeld veerring of tandveerring).
Wat is de toepassing van een springrondel of borgrondel?
De termen springrondel en borgrondel verwijzen vaak naar veerringen met een veerwerking. Deze worden ingezet in toepassingen waar dynamische belasting of trillingen aanwezig zijn, zoals in machines, voertuigen of bouwconstructies.