Kerfnagels en kerfpennen: zelfborgende pennen voor nauwkeurige, trillingsbestendige verbindingen
Kerfnagels en kerfpennen zijn metalen borgpennen met groeven over de lengte, die zich bij montage vastklemmen in een boorgat. Door de pen in te slaan of in te drukken, zetten de groeven zich uit en ontstaat een spelingvrije, zelfvergrendelende verbinding zonder moer of schroefdraad. Deze pennen vormen een betrouwbaar alternatief voor cilindrische paspennen of boutverbindingen en bieden een hoge weerstand tegen trillingen en schokken.
Constructie en werking
Een kerfpen heeft meestal drie gelijk verdeelde groeven over (een deel van) de lengte. Bij montage drukken de groeven zich tegen de boorgatwand. Zo ontstaat een elastische spanning die de pen over de gehele lengte klemt. Dit zorgt voor een stevige borging zonder extra vergrendelingsmiddelen en voorkomt dat de pen losraakt bij trillingen of belasting.
Typen en normering
Kerfpennen zijn verkrijgbaar in cilindrische en tapse varianten, met of zonder kop. Ze onderscheiden zich door het aantal groeven, de lengte van het gegroefde gedeelte en de uitvoering van de kop. Fabory levert kerfpennen volgens gangbare industriële specificaties met gestandaardiseerde afmetingen en toleranties. Zo blijft montage in bestaande constructies eenvoudig en is onderlinge uitwisselbaarheid gegarandeerd.
Materiaal en eigenschappen
De meeste kerfpennen zijn vervaardigd uit automaatstaal voor een nauwkeurige passing en hoge afschuifsterkte. Voor vochtige of chemische omgevingen is roestvast staal (A2 / A4) de beste keuze, dankzij de uitstekende corrosiebestendigheid en blijvende klemming. Varianten in aluminium of messing zijn geschikt voor lichte toepassingen waarbij gewicht of geleidbaarheid belangrijk is.
Toepassingen
Kerfpennen worden toegepast in de machinebouw, apparatenconstructie en matrijzenbouw, waar onderdelen exact gepositioneerd en stevig geborgd moeten blijven. Ze functioneren als uitlijn- of borgpennen in flenzen, behuizingen en draaipunten en maken onderhoud of demontage eenvoudig zonder verlies van nauwkeurigheid.
Montage en tips voor gebruik
Voor een betrouwbare passing boort u een gat dat exact overeenkomt met de diameter van de pen. Maak het gat schoon en breng eventueel een kleine afschuining aan om het inslaan te vergemakkelijken. Plaats de pen met de brede zijde naar het gat gericht en lijn de onderdelen nauwkeurig uit.
Begin met lichte hamerslagen om de pen recht te zetten en voorkom scheefstand. Wanneer de pen grip krijgt, kunt u de slagen steviger maken tot deze vlak met het oppervlak of licht verzonken zit. Gebruik een passende drevel voor de laatste slagen om beschadiging te voorkomen. Bij montage in harde materialen kan een beetje montageolie de wrijving verminderen zonder de borging aan te tasten.
Bij demontage tikt u bij doorlopende gaten van de smalle zijde tegen de pen. In het geval van een blind gat gebruikt u een pen met binnendraad of een speciale trekbout. Zodra de pen iets beweegt, verliest hij zijn spanning en komt hij eenvoudig los.
Kerfpennen zijn herbruikbaar: controleer na demontage of de groeven nog intact zijn en de kop niet vervormd is. In vochtige omstandigheden smeert u stalen pennen licht in met olie om corrosie te voorkomen. Bij RVS is smering vaak een optie, maar het kan helpen om vastlopen van contactoppervlakken te vermijden. Voor toepassingen waarbij smeren onwenselijk of moeilijk uitvoerbaar is, biedt Fabory met Lubrinox een innovatieve oplossing. Deze hoogwaardige smeercoating voorkomt vastvreten en zorgt voor een blijvend soepele montage, zonder dat extra smeermiddel nodig is. Zo blijft de verbinding betrouwbaar en behoudt de pen zijn klemkracht, ook bij herhaald monteren en demonteren.
Gerelateerde producten
Kerfnagels en kerfpennen maken deel uit van het uitgebreide assortiment verbindingspennen van Fabory. Afhankelijk van de toepassing kunnen ook andere bevestigingsmiddelen relevant zijn:
- Cilindrische pennen (DIN 7 / ISO 2338): rechte pennen voor precisie-uitlijning, geschikt voor vaste, niet-demonteerbare verbindingen.
- Spanbussen (DIN 1481): holle, veerkrachtige stiften die uitzetten in het gat en ideaal zijn voor snelle, trillingsdempende borging.
- Gaffelpennen: pennen met een U- of vorkvormige kop, vaak gebruikt in gaffelverbindingen die regelmatig worden losgenomen.
- Splitpennen: dubbelbenige borgpennen die door een gat worden gestoken en waarvan de uiteinden worden omgebogen om moeren of assen te zekeren.
Deze producten vullen elkaar aan binnen uiteenlopende constructietoepassingen waar positionering, borging en betrouwbaarheid essentieel zijn.
Wilt u zeker zijn van een betrouwbare verbinding?
Kies de juiste kerfnagels en –pennen uit het brede assortiment van Fabory. Voeg eenvoudig de gewenste maat en uitvoering toe aan uw winkelwagen en realiseer een verbinding die blijft presteren, onder alle omstandigheden.
Veelgestelde vragen
Waarvoor worden kerfnagels en -pennen in de praktijk gebruikt?
Kerfpennen worden ingezet wanneer onderdelen exact uitgelijnd en stevig verbonden moeten zijn, maar ook weer demontabel. U ziet ze bijvoorbeeld in machines en gereedschappen om flenzen of behuizingsdelen precies op elkaar te monteren, in matrijs- en stampersets voor herhaaldelijke uitlijning na onderhoud, en bij draaipunten (zoals scharnieren of hefbomen) om spelingvrij een pen te bevestigen. Het grote voordeel is dat de pen zichzelf automatisch vastklemt zonder te losschroeven, terwijl onderhoud of demontage eenvoudig blijft door de pen van de smalle kant uit te tikken.
Welke materiaalsoort kies ik voor een kerfpen, staal of roestvast staal?
De materiaalkeuze hangt af van de omgeving en eisen. Stalen kerfpennen (automaatstaal) zijn sterk en voordelig, geschikt voor droge binnentoepassingen zonder corrosie. In vochtige of chemische omgevingen verdient roestvast staal (RVS, kwaliteit A2 of A4) de voorkeur, omdat dit niet roest en zelfs na jaren blootstelling eenvoudig loskomt. RVS-pennen (bijv. AISI 304 of 316) behouden hun sterkte en klemming langdurig.
Hoe monteer en verwijder ik een kerfpen op de juiste wijze?
Monteer eerst een passend gat: boor en ruim dit eventueel met een conische reamer tot de juiste diameter. Breng een lichte afschuining aan op de ingang, plaats de pen met de brede zijde naar voren en sla deze recht in met lichte tikken. Gebruik een drevel voor de laatste slagen. Voor verwijdering slaat u bij een doorlopend gat van de smalle kant tegen de pen of gebruikt u bij een blind gat een pen met binnendraad of een trekbout.
Welk onderhoud of welke controle hebben kerfpennen nodig?
Kerfpennen vragen weinig onderhoud. Controleer periodiek of ze nog strak klemmen en niet losgeraakt zijn door trillingen. In vochtige omgevingen smeert u stalen pennen licht in met olie om corrosie te voorkomen, of kiest u voor RVS. Bij correct gebruik en de juiste materiaalkeuze blijven kerfpennen jarenlang betrouwbaar functioneren.